Matsyendrasana - de Heer van Vissen
In de herfstperiode is het belangrijk om extra aandacht te geven aan opbouw van weerstand, fitheid van de longen en de darmen. Storingen in deze organen maken je meer vatbaar voor virussen en bacteriën. Meestal komen met de herfstwinden dan ook ook de griep en verkoudheid op. Temperatuursverschillen kunnen erg groot zijn, het ene moment nog lekker een beetje zomers, het andere moment koud met een gure wind en striemende regen. Hierdoor brengen we meer tijd binnen door.
De longen en de dikke darm zijn van essentieel belang voor het functioneren van het lichaam en de weerstand. Longen, darmen en huid hebben het tijdens de herfst en de winter zwaar te verduren van de grote temperatuurverschillen binnen en buiten. Longen zorgen ervoor dat zuurstof opgenomen wordt en afvalstoffen als koolstofdioxide afgegeven wordt aan de lucht. Daarnaast zorgen de longen voor regulering van de vochthuishouding en de vochtigheidsgraad van de huid. Longen hebben een directe relatie met de huid. Daarom kan de huid bij veel binnenshuis verblijven droog aanvoelen doordat centrale verwarming en onvoldoende ventilatie de lucht droog maakt.
Een te lage vochtigheid belast zowel de longen als de darmen. En longen, darmen en huid zijn met elkaar verbonden: wanneer de één niet goed functioneert, functioneert de ander ook niet goed. En dat kan klachten en gevoel van ongemak aanzienlijk vergroten. De darmen dienen om afvalstoffen af te voeren. Veel afvalstoffen die 's zomers in de darmen zijn achtergebleven, kunnen een blokkerende werking hebben en de weerstand verminderen. De herfst is de tijd van het loslaten, zowel fysiek als mentaal. Voldoende water drinken kan al een positieve werking hebben, zodat je in ieder geval de darmen en de longen wat ontlast. Een yoga oefening die de ingewanden in de buik goed helpen masseren is 'de Heer van Vissen'. Beoefening van deze asana helpt je darmen afvalstoffen los te laten en te reinigen, een diepe yogische ademhaling heeft een positieve en reinigende werking op de longen en de longfunctie.
De heer van vissen (Matsyendrâsana)
Er wordt verteld dat deze houding als volgt tot stand kwam: Shiva, de Hindoeïstische god van het lot, ging met zijn vrouw Parvati naar een afgelegen eiland. Aan de oever van de rivier verklaarde hij haar de geheimen van Yoga. Zonder dat Shiva het merkte stak een vis zijn kop boven het water om te luisteren. Onbeweeglijk en geconcentreerd luisterde de vis. Toen Shiva de vis ontdekte sprenkelde hij water over de vis als een zegening en noemde hem 'Matsyendra' wat 'heer van vissen' betekent. Gefascineerd door wat hij had opgevangen over Yoga en de oefeningen zou Matsyendra zijn weggezwommen en de yogalessen in de wijde omtrek hebben verspreid.
Uitgangshouding |
Zittend in diamantzit. |
Uitvoering oefening |
Maak je rug zo recht als een stengel van een bloem. Je hoofd als de bloem. Kijk recht vooruit en adem door. Kom daarna links naast je benen zitten. Breng je rechterbeen over je linkerbeen. Plaats je rechtervoet op de grond aan de buitenkant van je linkerdij, met je gebogen rechterknie omhoog en je tenen vooruit wijzend. Leg je linkerhand op je rechterknie, je rechterhand plat op de vloer achter je, of op je vingertoppen. Draai langzaam je bovenlichaam naar rechts terwijl je je borst optrekt om je romp te verlengen en de strekking te verdiepen. Draai je hoofd mee naar rechts en kijk over je rechterschouder. Adem door. Draai en strek de wervelkolom zo ver als mogelijk, maar forceer niet. Kom langzaam uit de houding door eerst je vanuit je heupen terug te draaien, dan je schouders en vervolgens je hoofd. Til je rechterbeen van je linkerbeen. Strek beide benen. Kom opnieuw in diamantzit en doe de oefening met de andere zijde. |
Inspreken bij kinderyoga |
Maak je rug zo recht als de stengel van een bloem, en stel je voor dat je hoofd de bloem zelf is. Kijk recht vooruit en adem door. Kom daarna links naast je benen zitten. Breng je rechterbeen over je linkerbeen. Plaats je rechtervoet op de grond aan de buitenkant van je linkerdij, waarbij je rechterknie omhoog gebogen is en je tenen vooruitwijzen. Zorg dat je gewicht over je beide billen verdeeld is. Leg je linkerhand op je rechterknie en vervolgens je rechterhand plat op de vloer achter je. Draai langzaam je bovenlichaam naar rechts, terwijl je je borst optrekt om je romp te verlengen en nog meer te strekken. Draai je hoofd naar rechts en kijk over je rechterschouder. Adem door in deze houding. Draai en strek de wervelkolom zo ver als mogelijk, maar forceer dit niet. Kom langzaam uit de houding door eerst vanuit je heupen terug te draaien, en vervolgens je schouders en dan je hoofd. Pak je rechterbeen en haal deze van je linkerbeen. Strek je beide benen. Kom opnieuw in diamantzit en doe vervolgens de oefening aan de andere kant. |
Werking |
De buik en de buikorganen krijgen een massage, de spanning in de nek wordt verzacht. Deze houding heeft invloed op de lever, nieren, alvleesklier, darmen en de onderbuik. Omdat de buikholte en vooral de darmen op deze manier met de richting van de peristaltiek mee (beginnend met de rechterhelft) samengeperst en gemasseerd worden is deze torsie behulpzaam tegen constipatie. Regelmatige beoefening van deze houding helpt tevens je middel te versterken en te verstevigen, stimuleert het lymfesysteem en het immuunsysteem. Deze zittende halve wervelkolom draai is heilzaam voor de hele romp. Rugpijn en spanning in de heupen kunnen door deze houding verminderen en verholpen worden. De onderrug wordt losgemaakt. Voorkomt onnatuurlijke krommingen (lordose, kyfose en scoliose) of doet deze verbeteren. Torsies hebben een rustgevende werking en schenken zelfvertrouwen en vastbeslotenheid. Diep ademhalen naar buik, borstkas en keel versterkt de werking zoals hierboven beschreven en heeft een positieve werking op de longen. |
Symboliek |
De spiraal als symbool is al te vinden in de verre oudheid. Zoals in Egypte, Kreta, Scandinavië en Engeland. In al deze culturen staat de spiraal zowel voor zonne- en maankracht, als voor lucht, water, donder en bliksem. Ook in het menselijk lichaam zijn er spiraalstructuren. Zoals de spiraalvorm van de navelstreng en het DNA. Het DNA molecuul bestaat uit twee schroefvormige spiralen, die door dwarse structuren met elkaar verbonden zijn, vergelijkbaar met een ladder die aan beide uiteinden tegengesteld gedraaid wordt. De heer van vissen verwijst naar beheersing van het waterelement. De vis is het symbool van een nieuw leven en het waterelement staat voor emotie. Zou het zo kunnen zijn dat je in de 'heer van vissen' beheersing van de emoties uitbeeld? Tenslotte wordt in deze houding de gehele wervelkolom gedraaid. Met andere woorden, over de gehele lengteas gedraaid sta je je zelf toe alle kanten van de zaak te bezien, zodat je onderscheid kunt maken en daaruit voortvloeiend wijze keuzes. |
Contra-indicatie: |
Bij problemen in de onderrug en bij knieproblemen kun je de aangepaste houding doen door de houding in langzit te beginnen en het ene been gestrekt te houden terwijl het andere been naast of over het gestrekte been wordt geplaatst. Het vervolg van de houding is zo als hier boven beschreven. |
Contra-houding: |
Houding van het kind. |
